İşçi: İş kanunu tarafından hizmet sözleşmesine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığı çalışan kişi olarak tanımlanmıştır. Hizmet sözleşmesi yazılı olabileceği gibi sözlü de olabilir.’İşçiye gel yarın başla’ denilmiş ve işçi işyerine bu amaçla geldiği andan itibaren işçi sıfatını alır.İşçi olarak çalışmanın bazı koşulları var iş kanuna göre bunlar;
-Geçerli bir iş ilişkisi
-Ücret karşılığı çalışmalıdır. İşçi sıfatını almak için kişi
-İşverene bağımlı olarak çalışmalıdır.
-Çalışma borcu işçi dürüstlük kurallarına uygun çalışmalıdır.
-Sadakat Borcu İşçi çalıştığı iş yer ile ilgili bilgileri diğer işyerleri ile paylaşamaz.
-İş yerinin kurallarına uyma borcu: İşçinin işyerinin çalışma disiplinini bozmaması gerekmektedir.
İŞVEREN:İş kanuna göre bir hizmet sözleşmesi ile işçi çalıştıran kişi tüzel veya gerçek kişi.Tüzel kişi:Şirket,dernek,vakıf…
Ortada bir sözleşme olduğu için işçiye görev düştüğü gibi işverene görev düşmektedir. Bunlar;
-Ücret ödeme
-İşçinin kullanacağı araç ve gereç malzeme ve donanımı temin etme borcu
-İşçiyi koruma borcu:İş yerinde insan sağlığını tehdit eden problemi tespit ederek gereken önlemleri alması gerekmektedir.
-Eşit davranma Borcu:Aynı konumdaki işçilere maaş izin gibi durumlarda eşit davranması gerekmektedir işverenin.
-Kadın işçiye doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere izin vermek zorundadır.
İŞ YERİ: İşin yapıldığı yer olarak tanımlanmaktadır. Ve ‘işin niteliği ve yürütme bakımından bağlı bulunan yerler ile dinlenme,çocuk emzirme,yemek.uyku.muayene ve iş yerinin aracı,bakım yerleri de iş kanunu açısından iş yeri sayılmaktadır.Bunun önemi İŞ KAZASI OLMASI DURUMUNDA ÖNEM KAZANMAKTADIR.
İŞÇİNİN İŞTEN ÇIKARILMASI DURUMUNDA KAZANACAĞI HAKLAR:
-İhbar tazminatı:iş sözleşmesini İŞVEREN fesih etmesi durumunda ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
-Kıdem tazminatı: İşçi en az 1 yıl çalıştığında kıdem tazminatına hak kazanır.1 yıl çalışan işçi 30 günlük kıdem tazminatına hak kazanır.
-Birikmiş izinler
-İşten çıkışın bildirildiği güne kadar olan ödenmemiş maaş
-Fazla mesai ücreti alır.
-İşsizlik ödeneği alabilir.(İŞKUR tarafından belirlenen şartlara uygunluk göstermek şartıyla)
Eğer işçi haksız şekilde işten çıkarıldığını düşünüyor ve işine geri dönmek istiyor ise işe iade davası açarak işine dönmeye hak kazanabileceği gibi mahkeme kararına karşın işe geri almayan işçi işçinin işsiz kaldığı zamanda ki alacağını ödemek zorunda kalır.
Son yıllarda işçi mağduriyetlerini önlemek adına İşçi kanununda işçi lehine düzenlemeler yapılmıştır.İşçinin hakkını bilerek bilinçli olması işçi mağduriyetlerini azaltacaktır.
5510 SAYILI YASA KAPSAMINDA İŞÇİLER, FİİLEN ÇALIŞMAYA BAŞLADIKLARI TARİHTEN İTİBAREN SOSYAL GÜVENLİK AÇISINDAN SİGORTALI SAYILIRLAR. KURUMA YAPILACAK BİLDİRİM SADECE AÇIKLAMA MAHİYETİNDEDİR. Bu şu demek eğer işveren sosyal güvelik kuruma işçiyi bildirmemiş olsa dahi işçi fiilen çalıştığını ispatladığı takdirde kaybına uğramaz.
