Merhaba Değerli Okurlarım
Umut; “İnsana iyi olma duygusu veren ve kişiyi harekete geçirmek için güdüleyen bir özellik” olarak tanımlanır.
Her duygu gibi umut duygusunun da bir misyonu vardır. Umudun en önemli misyonu kişinin harekete geçmesi için motivasyon sağlamasıdır. Eğer umut duygusu olmasaydı, insanı hedefine ulaşması için harekete geçirecek veya yaşadığı zorluğu aşması için enerji verecek herhangi bir güç olmazdı. Bu anlamda umut duygusu, kişinin hedeflediği amaca ulaşmasına ve istenmeyen bir durumdan kurtulmasına yardımcı olan önemli bir duygudur.
Kişi umutlu olduğu sürece geleceğe yönelik planlamalar yapar. Umudunu yitirdiğinde olumlu değişimler için herhangi bir çaba içine girmez. İnsan hayatı için bu kadar büyük bir öneme sahip olan umut duygusunu canlandırmak ve korumak için neler yapılabilir?
- Olumlu veya olumsuz tüm duygular virüsten daha hızlı yayılma ve çevredeki kişileri etkileme özelliğine sahiptir. Bu anlamda umutlu kişilerle görüşmek umut duygusunun bulaşmasını sağlayacaktır. Bu dünyada karşına sana kötülük yapmak isteyen insanlar çıkacak ama unutma ki iyilik yapmak isteyenler de çıkacak. Kimi insanın yüreği karanlık, kimininki aydınlıktır. Geceyle gündüz gibi! Dünyanın kötülerle dolu olduğunu düşünüp hayata küsmemek, düşleri yaşamak için uyanmak ve hayata karışmak gerek. İnsan düşlerin hayata geçişi ile canlanmalı ve mutlu olmalı. Tolstoy' un dediği gibi; Allah dünyaya aydınlık indirmiş ama insanlar kötü işlerle meşgul oldukları için karanlığı aydınlıktan daha çok sevmektedirler. Kötü yaşayanlar kötülükleri ortaya çıkmasın diye aydınlığa doğru yürümezler. Hak yolda gidenler ise yaptıkları apaçık görünsün diye aydınlığa koşarlar.
- Umutla ileriye bakmanın bir diğer yolu da, Uc Berkeley Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre, birine yardım ettiğimizde biyolojik olarak oksitosin ve dopamin hormonu aktif hale geliyor. Beyin bu hormonlar aracılığıyla keyif, güven ve şefkat duygusu yaşıyor. Bu durum kişinin kendini daha sağlıklı, daha sosyal ve huzurlu hissetmesine, ayrıca olumlu sosyal ilişkiler geliştirmesine yardımcı oluyor. Yani biz başkalarına yardım ederek aslında kendimize yardım etmiş oluyoruz. Aynı şekilde başkalarına umut vererek, kendimiz umutla doluyoruz. Unutmayalım ki; iyiler kötüler kadar cesur olabilseydi dünyada kötülük diye birşey kalmazdı.
- Sürekli güçlü olmak, sürekli umutlu olmak diye birşey yoktur. İnsan her zaman güçlü olamaz. Bazen yas tutar, mutsuz olur bazen kaygılanır, üzülür. Bu duygular hep zıtlıklarıyla beraberdir. Önemli olan tek tarafta takılıp kalmamaktır. İstenilen bir şeyi elde etmek için sadece düşünmek ve olumlamalar yapmanın yetmediği vakitlerde, düşünceleri umutla beslemek, onları olmuş gibi hissetmek, kokusunu almak ve evrene bırakmak gerek. Daha olmadı diye sabırsızlık göstermek, beklentiye girmek, kendi önüne engel koymak olur. O hazırlanılanın, önüne geleceği umuduyla yaşamak.
"Söylediğinize dikkat edin, düşüncelere dönüşür. Düşünceleriniz de duygularınıza dönüşür. Duygularınız ise alışkanlıklarınıza dönüşür. Alışkanlıklarınız da değerlerinize dönüşür. Değerleriniz de karakterinize dönüşür. Karakterinize dikkat edin, kaderinize dönüşür." der Hindistan' ın siyasi ve ruhani lideri Matmatah Gandhi.
- Dua etmek, namaz kılmak gibi dini ritüellerde umut duygusunu canlandırmaya destek olur. Eğer Allah isterse yıkık görünen her şeyi bir anda saklı bir hazineye çevirebilir. O (c.c.) isterse bugün kayıp gördüğün her şeyi yarın için kazancın yapabilir. Ümitsiz olma ve sakın duâdan vazgeçme. 'Neden acılar içinde yaşıyoruz?' u değil, 'Neden umuda sarılmıyoruz?' u düşünmeli ve madem hayal kurabiliyoruz en büyüğünü kurmalı, en iyisini ve en güzelini istemeli, buna kendini layık görmeli. Yaratan; O'na (cc) gönderilen mesaja, yapılan duaya, kurulan hayale yanıt verir. Olmaz dememeli olacağına inanmalı ve bunu istemeli. 'Allah benimle mi?' Gerçekten diye tereddüt ettiğin an elini kalbine koy ve kalbini çalıştıranı hisset.
"Ye’s(korku) öyle bataktır kî; düşersen boğulursun. Ümîde sarıl sımsıkı, seyret ne olursun!" (Mehmet Akif Ersoy)
- Kişinin geçmişte başa çıktığı zorlukları hatırlaması umut duygusunu etkiler. Geçmişte elde edilmiş başarılar, aşılan zorluklar kişinin aynı şekilde bugün de benzer durumlarla başa çıkabileceği inancını aşılar. Olumlu veya olumsuz hiçbir şeyin kalıcı olmadığını düşünmek, kişinin yaşadığı sıkıntıların geçici olduğunu düşünmesini ve geleceğe dair umut taşımasını sağlar. İnsan iyi ise zaman da iyidir. İnsan kötü ise zaman da kötüdür. Zaman, akıp giden bir nehir gibi ilerlerken insan bu nehirde akıntıya kapılır ve sürüklenir. Geriye dönüp bakar; yaşadıklarına, sevinçlerine, sıkıntılarına… Fakat bunları geri döndürme şansı olmaz. Onlardan ders alıp önünde akıp giden nehre ayak uydurması gerekir. O yüzden ki geçmiş olan vaktin değeri iyi bilinmeli, ânı yaşamalı ve keyfini çıkarmalı. Nehrin sonu ise bilinmez, nereye götüreceği belli değildir. Bazen uzun uzun menderesler çizerek ilerler, insana bu vakitler geçmek bilmez gelir. O vakitler sıkıntılı zamanlardır, imtihanın ağır olduğu vakitlerdir. Ama sabır, tevekkül ve duayla bu vakitlerini değerlendirir ve hakkını verirse şelaleye ulaştığında arkasında mükemmel bir manzara bırakır. Elemi gitmiş lezzeti kalmıştır. Rahat vaktin ise nasıl geçtiğini anlayamaz, bu vakitler sevinçli ve huzurlu vakitlerdir. İnsan her iki vaktinde değerini bilip şükrünü ve sabrını göstermeli ki imtihanı kolay geçsin.
- Çeşitli aktiviteler, kurslar, hobiler gibi meşguliyetler de kişinin içine düştüğü olumsuz duygu durumundan kurtulmasına ve gelecek adına daha olumlu duygular hissetmesine yardımcı olur.
Özetlemek gerekirse; umut, kişinin hayatında önemli bir enerji kaynağıdır. Çaresizlik, sıkıntı, acı, yetersizlik gibi zorlayıcı durumlar yaşadığında kişinin bu sıkıntılı durumun üstesinden gelebilmesi için gerekli olan bir duygudur. Umut, en sıkıntılı durumlarda bile bir çıkış yolunun olduğunu düşünmeye ve kişiyi çaba göstermeye sevk eden önemli bir duygudur. Bu bağlamda kişinin umudunu kaybettiğini veya umudunun azaldığını düşünmesi halinde vakit kaybetmeden bu durumu aşması için adım atması oldukça önemlidir. Karamsar insan, rüzgardan yakınır; iyimser insan, değişmesini bekler; umutlu insan ise, yelkenlerini ayarlar...
Yazımı Robert Schuller’a ait şu sözlerle bitirmek istiyorum;
“Asla, kış mevsiminde bir ağacı kökünden kesme.
Moralin bozukken olumsuz kararlar verme.
Bekle... Sabret... Fırtına geçer... Yine bahar gelir.”
Umudunuzu canlı tutabilmeniz dileğiyle…
NURCAN MİCAN
