SORU: Meslek hayatınızın 11. Yılında olmanıza rağmen, bankalara karşı daha önce hiç denenmemiş adı sanı duyulmamış konulara ilişkin açmış olduğuz davalarla emsal oluşturan kararlara imza atmaktasınız hatta vatandaşların lehine gelen bu kararlar neticesinde bir takım kanun değişiklikleri bile olduğu duyumlarımız arasında, bu konuların aslı nedir?
Son yıllarda, yapılan düzenlemeler çerçevesinde, internet alanlarında işlem gören, kaldıraçlı alım satım işlemleri ve FOREX piyasası, yalnızca Sermaye Piyasası Kurulu tarafından gerçekleştirilebileceği yönünde Yasal Düzenlemelere gidilmiş ve bu tür internet siteleri Türkiye’de yasaklanmış idi.
Devlet son 2 yılda bir takım yasal düzenlemelerle bu tür işlemlerde vergi alınımı sağlamak için tüm işlemleri tekeline almıştır. Asıl mesele bu şirketlere aracılık eden Bankaların daha ağır yaptırımlara maruz kalacağıdır.
Son yıllarda ki bu düzenlemeler karşısında, Yurt Dışı Kaynaklı(sunucu yurtdışında); Yatırım Hizmeti ve Danışmanlığı adı altında onlarca firma türemektedir. Bu şirketlerin yalnızca Türkiye’de on binlerce üyesi bulunmaktadır. Milyonlarca dolarlık bir rantı gözden kaçırmamak gerekir.
SORU: Peki Bankalar bu işin neresinde ve vatandaşın zararı nasıl doğmaktadır?
Bu sitelerin Türkiye’de yasaklı olmasını fırsat bilen, Yurt dışı kaynaklı bu tür internet üzerinden kurulu şirketler, üye ve kullanıcılarına keyfi uygulamalar yapmaktadırlar, bu tür uygulamalar karşısında bir çok vatandaş mağdur duruma getirilmektedirler.
Söz konusu bu ve buna benzer durumlarda, mahkeme aracılığıyla bu şirketlere tazminat davası açma yolumuz kapalıdır, açılsa bile sonuçsuz kalacaktır; çünkü bu firmalar bankalarda her seferinde farklı farklı hesaplar açarak çalışmaktadırlar, bu şeklide de, Tüm para yatırma işlemleri tek bir şirkete olmasına rağmen hesap özetine farklı sitelerden yatırılmış gibi yansıtılmıştır, kuruluşlarını ve bankalarla anlaşmalarını sözleşmelerinde Malta Yasalarına dayandırmışlar ve her hangi bir ihtilaf olduğunda Malta Kanunlarını yetkili kılmışlardır. Açılacak olan davalarda karşımızda muhatap bulunamayacağından ayrıca, Tahkim yollarında başvurulduğunda Malta Kanunlarının Tahkim yolunu tanımayışından ve uzun yıllar sürecek ve sonuç alınamayacağı kesin gözüken bu durumda araştırmalarımız sonucu mağdur vatandaşların haklarını aramanın başkaca yöntemlerini bulduk.
Uluslararası kartlı ödeme sistemleri kurallarına göre, kredi kart sahipleri kendi kartlarıyla yapılan işlemlere itiraz etme hakkına sahiptirler. Bu itiraz, kart sahibi banka tarafından işyeri bankasına iletilir, işyeri bankası ise ilgili işyerinden itiraz edilen işlem ile ilgili belgeleri talep eder. Talep edilen belgelerin yetersiz olması durumunda, söz konusu işlem tutarı işyeri bankası tarafından ilgili işyerinden talep üzerine tahsil edilebilir ve kart sahibi bankaya aktarılır. Bu işleme "chargeback" adı verilir.
Bankalar chargeback konusunda kart kuruluşlarının kurallarına bağlıdırlar ve bu kurallara uymak zorundadırlar. Uygulanan prosedür kesinlikle bir bankaya veya Türk bankalarına özel bir prosedür değildir. Kart kuruluşlarının kurallarının geçerli olduğu her yerde itiraz (chargeback) mekanizması aynı şekilde işler. 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununa ve Uluslar arası Visa Kurallarına göre, Bankalar bu işlemlerle bağlıdır.
SORU: Peki siz banklara bu işlemleri ne şekilde uygulatıyordunuz?
Tabiki bankalar bu süreci başlatmakta isteksizdirler, çünkü, bu hesaplarda her gün yüzbinlerce dolar hareket halindedir ve hesap sahipleri şirketleri kaçırmak istemezler. Fakat bizim elimizdeki kozlar daha güçlü olması vesilesiyle, yaptığımız bir takım girişimlerle Bankaları bu işlemleri yapmaya mecbur bırakırız.
En önemli kozumuz, yasa değişmeden önce, FOREX işleminin temeli kur üzerinden kaldıraçlı sisteme dayalı olması, Yasalarımızda kur üzerinden işlem yapma yetkisi yalnızca Bankalara aittir, işte Forex şirketlerinin bu işlemlere yetkisi olmadığı halde bu işlemleri yapması bankların da bu usülsüz işlemlere aracılık etmesi suç idi.Bir diğer husus ise, banka hesaplarına geçen bu yüzbinlerce dolar, vatandaşımızın cebinden çıkan bu paralar, Türkiye’den kaldırılıp, yabancı bankalara aktarılmakta ve bu paraların karşılığı, sanki cep telefonu alınmış, buzdolabı alınmış vs kalemlerle faturalandırılmaktaydı Yani orta da büyük bir yolsuzluk ve büyük bir vurgun da vardı. Bize düşen bu usülsüzlüklere karşı Cumhuriyet Savcılığı yoluyla baskı yapmaktan geçiyordu.
Nihayetinde mağdur olan vatandaşların paralarını geri alabilmenin vermiş olduğu haklı gurur bir tarafa, art niyetli yabancı menşeli firmalara karşı hükümetimizin de hassas davranarak yapmış olduğu bir takım yasal düzenlemelerle soyguna dur denmesine de katkımız olmuşsa ne ala.
Av.Rahmi Barış KETBOĞA
